Searching for Utopia
Nooit een kenner geweest van “Moderne Kunst”. Te ver van mijn bed. Nooit een fan geweest van Fabre ook. Te zelfbewust, arrogant, die kerel. Maar, ik moet toegeven, hij maakt toch wel soms leuke dingen. Tenminste wat herkenbaar. Vanmiddag toevallig in Nieuwpoort beland. Zijn ‘schildpad’ tegengekomen. Nu, echt ernaast kan je niet kijken.
Searching for Utopia heet het beest. Wat een naam. Schildpaard was een leuk alternatief. Wel mooi, hoe het afsteekt tegen de muur van appartementsblokken op de dijk. Of dat zo hoort, ik weet het niet. Misschien een tocht van de beschaafde wereld naar de zee. Met een schildpad als geschild ros. Of gewoon de droom van een eenzaam ventje. Verdrietig toen hij de waterschildpad die hij kreeg toen hij 7 jaar werd, een jaar later onder lichte dwang van zijn vader moest doorspoelen in het toilet. En bleef denken ‘Wat als ik Jimmy (want zo noemt een bekend kunstenaar zijn waterschildpad) kon houden, en hij nu, 40 jaar later, uitgegroeid was tot een gigantisch monster… Ik zou hem mennen als een paard. Op zoek naar een buitenverblijf waar ik de belachelijke sommen die mensen betalen voor mijn kunst kan uitgeven. Naar de zee.’ Jammer genoeg miste hij de afslag Knokke-le-Zoute, en kwam hij terecht in Nieuwpoort. Maar ik ben geen kenner, natuurlijk.
Toch maar even opgezocht wat Fabre ermee wil bedoelen. Het klassieke verhaal van overdaad en grootspraak:
Er staat een zeeschildpad op het strand. Er zit een man op. Hij berijdt de schildpad, teugels stevig in de hand. Ze staan op een 30 meter van de waterlijn en kijken met intense blik over de zee. Ze speuren de horizon af naar iets. Langzaam maar onverstoorbaar lijken ze zich voort te bewegen richting zee.
Searching for Utopia, de titel zegt eigenlijk alles. We zien een ridder met zijn strijdros, op zoek naar de graal. En die hopen ze te vinden in een ongekende, en voorlopig ongedroomde toekomst. Of in een lang vervlogen verleden, zoals de stad Atlantis. Wat zeker is: het ligt buiten ons bereik. We kunnen het niet vinden, maar dat kan ons niet beletten er naar te zoeken, zoals we altijd op zoek zijn naar onze dromen. De ridder is de kunstenaar, iemand die zoekt naar het onbereikbare, het onmogelijke. Dat hij een schildpad als strijdros neemt is niet toevallig.
Schildpadden zijn mythische dieren, vaak verbonden met het ontstaan van de wereld, of het bestaan van het paradijs. In het Verre Oosten is de schildpad een symbool voor de Aarde. De platte buik van de schilpad staat voor de aardkorst. Zijn gekromde schild staat voor de hemel. Daarom is de schildpad van een goddelijke eenheid: het verenigt hemel en aarde in één dier. In veel ontstaanslegendes komt de schildpad voor als fundament van de wereld. De bekendste mythe is die uit India: de wereld is een platte korst die steunt op de ruggen van 4 olifanten die staan op 1 gigantische schildpad. Daar kun je dus gerust een utopie op bouwen. Een schildpad is ook een symbool van een lang leven of zelfs onsterfelijkheid. Geen ander dier is dus beter geschikt om op zoek te gaan naar Utopia. Want om op zoek te gaan naar dromen is standvastigheid en durven onmisbaar. En daarom noemt Germano Celant* Searching for Utopia een bronzen fabel. Een poetische vertaling van de pelgrimstocht van de kunstenaar, op zoek naar een nieuwe wereld.
Bron: http://www.angelos.be/NL/works/8
Maar het blijft wel een mooi ding… die schildpad.
Ergens staat een container. Volgestouwd met een verleden. Iemands verleden. Of beter, het verleden van vele iemanden. Een mooie brok erfgoed. Een oude bibliotheek, teken- en muziek academie. Daar, een oude bank. En een kapotte stoel. Wat planken. Misschien een stuk van een bord.
